Aan de Surinaamse grachten startpunt nieuwe koers
Museum Van Loon kantelt programmering naar meerstemmigheid
Op 5 oktober start in Museum Van Loon de tentoonstelling Aan de Surinaamse grachten – Van Loon & Suriname (1728-1863). Voor het eerst belicht het museum hiermee de connectie tussen Suriname en de familie Van Loon in de 18de en 19de eeuw. Via verhalen van acht historische personages – van slaafgemaakten in Suriname tot welgestelde consumenten in Amsterdam – wordt een gedeelde geschiedenis verteld. Nazaten van deze historische personen reflecteren in de tentoonstelling op hun gemeenschappelijke verleden. De tentoonstelling is tevens de start van een koerswijziging van Museum Van Loon. Waar voorheen vanuit een eurocentrisch (kunst-)historisch frame werd geprogrammeerd, wordt deze gekanteld naar een meerstemmig geluid.
Directeur Gijs Schunselaar: ‘Museum Van Loon vormt een voorbeeld van de welvaart die onze koloniale geschiedenis heeft voortgebracht. Langs diezelfde lijnen is een samenleving ontstaan waarin gelijkwaardige representatie niet voor iedereen vanzelfsprekend is. Op vele plekken wordt onderzocht hoe gezamenlijk bouwstenen voor een volwaardiger maatschappij gelegd kunnen worden. Ik denk dat Museum Van Loon als representant van het koloniale verleden hierin een verantwoordelijkheid heeft. Het museum wil dan ook een expliciete keuze maken door voor minstens de helft van zijn programmering een podium te geven aan stemmen en creatieve uitingen die kunnen bijdragen aan de erkenning van andere geluiden. Dat betekent: ruim baan voor makers, onderwerpen, esthetiek en curatoren die hun inspiratie en oorsprong niet vinden in een witte monocultuur, maar kracht en verrijking leveren vanuit een niet-eurocentrisch frame. Op weg naar een nieuwe balans, passend bij de veelkleurige samenleving die we zijn. Ik ben blij dat we deze omslag, waar we het afgelopen jaar naartoe hebben gewerkt, nu gaan maken.’
Medeconservator van Aan de Surinaamse grachten Marian Duff: ‘Toen ik bijna een jaar geleden voor het eerst Museum Van Loon binnenkwam, moest ik slikken. Met name de zwarte hoofden in het familiewapen troffen me; ik heb er letterlijk een paar nachten niet van geslapen. Al snel werd me duidelijk dat het museum vanuit een intrinsieke motivatie nieuwe verhalen wil vertellen en zo zijn gangbare narratief wil verbreden. Dat het – zich zeer bewust van de geschiedenis waar het museum óók symbool voor staat – een open plek wil zijn met ruimte voor ieders stem. Ik vind het positief om te zien dat de aankomende tentoonstelling wordt doorgezet in een nieuwe koers voor Museum Van Loon.’
Persoonlijke verhalen in Aan de Surinaamse grachten
De tentoonstelling Aan de Surinaamse grachten toont aan de hand van acht vensters de werking van de Surinaams-Amsterdamse plantage-economie. De acht historische personages zijn door de geschiedenis aan elkaar verbonden en tonen tezamen op concrete wijze een cirkel van betrokkenheid in ongelijkheid. Conservator Willem te Slaa (Museum Van Loon) stelde – onder meer door middel van een participatief verzameltraject met Imagine IC – de tentoonstelling samen; medeconservator Marian Duff (o.a. MAFB, OSCAM) cureerde in samenwerking met visual artist Robbert Doelwijt jr. de lijn in de tentoonstelling waarin nazaten aan het woord komen. Geïntegreerd in de tentoonstelling vindt fashion fest plaats, het modeprogramma van MAFB waarbij een volgende generatie modeprofessionals de tentoonstellingsverhalen omzet in nieuwe creaties. Na de opening groeit de tentoonstelling dóór met persoonlijke verhalen die door bezoekers kunnen worden achtergelaten.
Aan de Surinaamse grachten – Van Loon & Suriname (1728-1863) is mede mogelijk gemaakt door het Mondriaan Fonds, Stimuleringsfonds Creatieve Industrie, Prins Bernhard Cultuurfonds, gemeente Amsterdam, VSBfonds en P.W. Janssen’s Friesche Stichting; en dankzij de steun van Tom Postma Design en Studio Wesseling. De Raad van Advies van de tentoonstelling bestaat uit Noraly Beyer, Lilian Gonçalves-Ho Kang You en John Leerdam.
De tentoonstelling Aan de Surinaamse grachten - Van Loon & Suriname (1728 - 1863) is van 5 oktober 2019 te zien tot 13 januari 2020 in Museum Van Loon.