Home and the World is een tentoonstelling van hedendaagse kunst in de historische context van Museum Van Loon samengesteld door gastcurator en kunsthistoricus Thomas J. Berghuis. Veertien kunstenaars van over de hele wereld onderzoeken de complexe verbanden tussen kolonialisme en nationalisme. Het concept van de ‘natiestaat’ kwam in Europa tot ontwikkeling en werd in de loop van de 19e en 20e eeuw over de wereld verspreid. Het heeft landsgrenzen opgeleverd die niet altijd recht deden aan de bestaande manieren van samenleven. De natiestaat is niet de enige vorm en er zijn alternatieve manieren om als mensheid thuis te zijn in de wereld. In Home and the World presenteren de deelnemende kunstenaars deze alternatieven.
Regelmatig worden de 19e en 20ste eeuw afgeschilderd als een tijd van vooruitgang, van wetenschappelijke ontwikkeling, industriële revolutie en kapitalisme. Tegelijkertijd kregen kolonialisme en imperialisme de overhand en werden concepten als de ‘natiestaat’ en ‘nationale identiteit’ steeds dominanter op het Europese vasteland. Neem bijvoorbeeld Nederland: nadat Napoleon in 1815 was verslagen, werkte koning Willem I hard aan de opbouw van de natiestaat Nederland. Nationale instellingen als De Nederlandsche Bank en De Nederlandsche Handelsmaatschappij werden opgericht en de staat nam de activiteiten van de VOC en de WIC over. Families als de Van Loons behoorden tot het deel van de samenleving dat sturing gaf aan deze processen. Dergelijke processen voltrokken zich niet alleen in Nederland: terwijl in Europa de natiestaten werden gevormd, werden grote delen van de wereld verdeeld door Europese mogendheden en onderworpen aan Europese concepten als nationalisme en de natiestaat. Ook later, toen in de 20e eeuw het proces van dekolonisatie voltrokken werd, bleef de invloed van de voormalige heersende machten gelden op de wijze waarop voormalige koloniën autonoom werden, de wijze waarop landsgrenzen werden bepaald, op de institutionele structuren.
Home and the World belicht deze geschiedenissen én stelt de vraag hoe wij ons als mensheid thuis kunnen voelen in een wereld voorbij de ‘koloniale staat’ en de ‘natiestaat’. Welke inzichten en concepten – van migrantengemeenschappen, oorspronkelijke bewoners, collectieven en diaspora-vertegenwoordigers – bieden ons handvatten voor onderlinge verbondenheid over de vaak kunstmatige landsgrenzen heen? Op welke manier kunnen we als mensheid samenleven in harmonie, met elkaar en de natuur? Home and the World brengt de visies van veertien hedendaags kunstenaars wereldwijd samen. Zij vertegenwoordigen de genoemde gemeenschappen en stellen ons alternatieve modellen voor onze samenlevingen voor.
Deelnemende kunstenaars zijn: Reena Saini Kallat, Praneet Soi, Leah Gordon, FX Harsono, Lidwien van de Ven, Rushdi Anwar, patricia kaersenhout, Jitish Kallat, Raul Balai, Sue Williamson, Iftikhar & Elizabeth Dadi, Tiffany Chung en Minouk Lim. Gastcurator Thomas J. Berghuis: ‘In 2017 kwam ik na 16 jaar verblijf in Australië, China, de VS en Indonesië terug naar Nederland. Ik voelde hoe de wereld in een fase van ultranationalisme en onderdrukking van diversiteit terecht was gekomen, met directe lijnen die terugvoeren naar kolonialisme en imperialisme. Home and the World is het resultaat van langdurige gesprekken met de kunstenaars en met Museum Van Loon, om de koloniale geschiedenis van eind 18e eeuw tot nu te ontsluiten en dekoloniale strategieën toe te passen in het ontwikkelen van transnationale en uiteindelijke de-nationale samenlevingen.’
De titel van de tentoonstelling is ontleend aan de roman Ghare Baire (The Home and the World, 1913) van de Indiase schrijver en dichter Rabindranath Tagore. Tagore was kritisch op het Europese concept van de natie en stichtte een ‘wereldschool’ in Santinitekan (India), waar ideeën uit de hele wereld samenkwamen. In aanvulling op de tentoonstelling Home and the World wordt een Wereldschool ontwikkeld in Museum Van Loon. Met het werk van de hedendaagse kunstenaars uit Home and the World als leidraad gaan diverse professionals, kunstenaars, denkers en medewerkers van culturele organisaties wereldwijd het gesprek met elkaar en met publiek aan over alternatieven voor de starre ‘natiestaat’.
Home and the World is tot stand gekomen met financiële ondersteuning van het AFK, het Cultuurfonds, het Mondriaan Fonds, Fonds 21, Vfonds en de provincie Noord-Holland.